3 Temmuz 1993
Yazar Aziz Nesin'i protesto eden ve kaldığı oteli ateşe veren tarikatçılar, güvenlik güçlerince önlendi. Olaylarda 31 kişi öldü, 60 kişi de yaralandı.
Sivas'ta cuma namazından çıkan gruplar, Valilik ve Kültür Merkezi önünde toplanarak Pir Sultan Abdal ve Sanat Etkinlikleri ile yazar Aziz Nesin'i protesto ettiler. 31 kişinin öldüğü, 60 kişinin de yaralandığı olaylar sırasında Kültür Merkezi taşlandı, kitap standı dağıtıldı, Aziz Nesin'le birlikte çok sayıda yazar ve bilim adamının kaldığı otel ateşe verildi.
Geleneksel Pir Sultan Abdal Kültür ve Sanat Etkinlikleri'nin açılışı, önceki gün Kültür Merkezi'nde yapıldı. Burada, yazar Aziz Nesin'in "dinsiz olduğunu" söylediği ve Pir Sultan Abdal ile "devrim şehitleri" için saygı duruşunda bulunulduğu söylentileri, dün erken saatlerden itibaren kentte yayıldı. Bunun üzerine yerel gazetelere Aziz Nesin'i ve Aziz Nesin'in Sivas'a gelmesine izin verdiği gerekçesiyle Vali Ahmet Karabilgin'i protesto eden telefonlar gelmeye başladı.
Sivas'taki tüm camilerde güvenlik önlemleri alınmasına rağmen dünkü cuma namazından çıkan gruplar, Valiliğe doğru yürüyüşe geçti. PaşaCamii'nden çıkanlar, avluda Amerikan bayrağını yaktıktan sonra Ulucami ve Meydan Camii'nden çıkan gruplarla birleşerek Valiliğe doğru yürüyüşe geçtiler. Valilik önünde toplanan yaklaşık 10 bin kişi, "Şeytan Vali istifa."
"Sivas, dinsiz Aziz'e mezar olacak."
"Devlet güdümünde dine küfre son!"
"Yaşasın şeriati," gibi sloganlar attı. Bu sırada Vali Ahmet Karabilgi makamında mahsur kaldı.
Kalabalık, buradan İstasyon Caddesi yoluyla Pir Sultan Abdal Etkinlikleri'nin yapıldığı Kültür Merkezi'ne yöneldi. Merkezin önündeki Aziz Nesin'in kitaplarının da bulunduğu standlarına saldıran topluluk, standları dağıttı. Kültür Merkezi'ni de taşlayan ve bütün camlarını kıran grup, önceki gün dikilen Kangal Köpeği ve Sivas Ozanları Anıt'nın da merkez önünden kaldırılmasını istedi.
Olayların denetimden çıkmaya başlaması üzerine bir polis aracından topluluğa hitap eden BBP Merkez İlçe Başkanı Erol Çelik'in ve olay yerine gelen Rp'li Sivas Belediye Başkanı Temel Karamollaoğlu'nun konuşmaları, kalabalığı biraz sakinleştirdi. Konuşmalardan sonra kalabalığın büyük bölümü dağıldı.
Dağılmayan yaklaşık 2000 kişi, Aziz Nesin'in otelde olduğunu öğrendikten sonra ise, önce oteli taşa tuttular, ardında da ateşe verdiler. Onbinlerce göstericinin sokakları doldurması üzerine, itfaiye ekipleri, oteldeki yangına zamanında müdagale edemedi.
İlk belirlemelere göre, 27'si otelde dumandan zehirlenen 31 kişi öldü, 60 kişi de yaralandı. Yaralılar hastaneye kaldırıldı. Yetkililer, dumandan rahatsızlık geçiren Aziz Nesin'in yangın merdivenlerinden indirilerek bir polis aracıyla hastaneye götürüldüğünü söylerken, buna inanmayan göstericiler de otelin biraz uzağında bekleyişlerini sürdürdüler. Göstericiler, çevre il ve ilçelerden gelen takviye kuvvetlerin de yardımıyla gece geç saatlerde dağıtıldı.
Olaylar, Sivas Valiliği'nin aldığı bir kararla etkinliklerin bugün ve yarın Pir Sultan Abdal'ın doğum yeri Yıldızeli ilçesine bağlı Banaz Köyü'nde yapılacak bölümlerini iptal etti. Bu arada Kültür Merkezi önündeki, Kangal Köpeği ve Sivas Ozanları Heykeli de kaldırılarak belediye garajına konuldu. Bu kararlar, belediye hoparlörlerinden ilan edilerek halka duyuruldu. Şehirde 2 sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
İçişleri Bakanı Gazioğlu, dün gece yarısı yaptığı açıklamada, ölenlerden sekizinin kimliğinin belirlendiğini söyledi. Sivas Devlet Hastanesi Başhekimi yaptığı açıklamada, hastanelerine getirilen yaralılardan dördünü ameliyat ettiklerini, birinin öldüğünü söyledi. Dağgez, "Hastanemizi de altı da ölü geldi. Hepsi de kurşun yarasından ölmüştü" dedi.
Kaynak: Milliyet Gazetesi
Günümüzden Not:
Sivas Katliamı (2 Temmuz 1993)
1993 yılında Sivas Valisi Ahmet Karabilgin'in özel davetlisi olarak, birçok sanatçı, yazar, bilim adamı Pir Sultan Abdal Şenlikleri'ne katılmak üzere Sivas'a geldi. Binlerce kişiden oluşan protestocu grup, önce Madımak Oteli önündeki araçları ateşe verdi ve oteli taşladı. Otele sığınmış olan kişilerden, aralarında Asım Bezirci, Nesimi Çimen, Muhlis Akarsu, Metin Altıok ve Hasret Gültekin'in de bulunduğu 35 kişi yanarak veya dumandan boğularak yaşamını yitirdi.
Hayatını kaybedenler:
Edibe Suları Ağbaba (Misafir – İsviçre), Gülender Akça (Sanatçı – Ankara), Muhlis Akarsu (Sanatçı – Ankara), Muhibe Akarsu (Misafir – Ankara), Metin Altıok Şair (Yazar – Ankara), Mehmet Atay (Sanatçı – Ankara), Sehergül Ateş (Sanatçı – Ankara), Erdal Ayrancı (Yönetmen – Ankara), Behçet Sefa Aysan (Şair – Ankara), Asım Bezirci (Yazar – Ankara), Belkıs Çakır (Sanatçı – Ankara), Serpil Çanik (Sanatçı – Ankara),Muammer Çiçek (Sanatçı – Tokat), Nesimi Çimen (Sanatçı – İstanbul),Serkan Doğan (Sanatçı – Ankara), Hasret Gültekin (Sanatçı – Sivas), Murat Gündüz (Sanatçı – Ankara), Gülsün Karababa (Sanatçı – Ankara),Koray Kaya (Çoçuk – Ankara), Menekşe Kaya (Sanatçı – Ankara), Uğur Kaynar (Şair – Ankara), Asaf Koçak (Karikatürist – Ankara), Handan Metin (Sanatçı – Ankara), Sait Metin (Sanatçı – Ankara), Asuman Sivri (Sanatçı – Ankara), Yasemin Sivri (Sanatçı – Ankara), Nurcan Şahin (Sanatçı – Ankara), Özlem Şahin (Sanatçı – Ankara), Yeşim Özkan (Sanatçı – Ankara), Huriye Özkan (Sanatçı – Ankara), Ahmet Öztürk (Otel görevlisi – Sivas), Ahmet Özyurt (Sanatçı – Ankara), Carina Cuanna Thuijs (Misafir – Hollanda), İnci Türk (Sanatçı – Ankara), Kenan Yılmaz (Otel görevlisi – Sivas)
Olayların ardından 190 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların 124’ü hakkında “laik anayasal düzeni değiştirip din devleti kurmaya kalkışma” suçundan dava açıldı, diğer sanıklar serbest bırakıldı. Tutuklu olan sanıkların avukatlığını Refahyol hükümetinin Adalet Bakanı Şevket Kazan üstlenmiştir. Sivas Katliamı Davası yıllarca devam etti. Yıllarca süren yargılamaların sonunda, 33 sanığa idam cezası verildi. İstiklal Mahkemeleri'nde verilen toplu cezalardan sonra, ilk kez bir davadan bu kadar fazla idam kararı çıkmıştır. 2002 yılında idamın kaldırılmasıyla cezaları müebbet hapse çevrilmişti. İdam mahkumu verilen sanıklardan 8'i ve Sivas Belediye Meclis Üyesi Cafer Erçakmak, 1997 yılında firar etti. Firari sanıklardan 5'inin ceazı ise günümüzde zaman aşımına uğradı.
Yıllar sonra Nesin Vakfı, tarafından Aziz Nesin'in notları deşifre edilir ve o günü Aziz Nesin şöyle anlatmış:
"Askerlerin kalkanları, candarma kalkanları. Artıyor. Kalkana filan benzemiyor. Cevat Geray ve karısı beni kaçırmaya çalışıyorlar. Sanıyorum ki onlar, salt benim için bu saldırının yapıldığına içtenlikle inanıyorlar. Ben kaçıp gitsem kurtulacaklarını sanıyorlar. Böyle de düşünmekte haklılar. Çünkü 'Aziz Nesin’e mezar olacak' diye bağırıyorlar. Ben de onlara, 'Sizi bırakıp kaçamam' diyorum. Bıraksam da, bırakmasam da kaçamam. Ben olmasam kurtulacakları umudu var onlarda. Ben bu devletin nasıl devlet olduğunu bilmeme karşın, hâlâ içimde şöyle ya da böyle bir devletin bulunduğu umudu ve inancı var. Bu yüzden nasıl olsa kurtulacağımıza inanıyorum. Uluç Gürkan valiye telefon açıyor: 'Bizi buradan aldırtın, aldırtabilirsiniz.' Müthiş bir çığlık, kadın çığlığı. Sonra korkunç bir sessizlik. Evet ölüm sessizliği. Kısa sürüyor."
Yıllarca Madımak Oteli'nin müzeye dönüştürülmesi istendi, beklendi. Ancak bu gerçekleşmedi. 2010 yılında Madımak, 5 milyon 601 bin lira bedel ile kamulaştırılarak Bilim ve Kültür Merkezi'ne dönüştürüldü. Girişine ölen 35 kişinin ve oteli yakarken ölen iki kişinin isminin bulunduğu bir pano yapıldı. Oteli ateşe verirken ölen iki kişinin de anıt panoda bulunması ile ilgili; Sivas Valisi Ali Kolat, olaya insan merkezli baktıklarını, hiçbir ayrım yapmadıklarını söyledi.
Sivas Katliamı'nın anlatıldığı filmler:
Madımak: Carina'nın Günlüğü (Yönetmen: Ulaş Bahadır)
Kaygı (Yönetmen: Ceylan Özgün Özçelik)
Menekşeden Önce (Yönetmen: Soner Yalçın)
0 Yorumlar