4 Ocak 1961
Doğu ve Güney illerinde ırk ayrımı yapan 49 kişinin duruşmalarına dün Ankara Garnizon Mahkemesi'nde başlandı. Sanıkların 26'sı tutuklu, 23'ü ise tutuksuz olarak yargılanıyor.
Hepsi Doğu illerinden daha çok Elazığ, Mardin, Erzurum, Urfa, Diyarbakır ve Malatya'dan getirilen ve bir aydır Ankara'da bulunan sanıklar arasında doktorlar, binbaşı, avukatlar ve üniversite öğrencileri de bulunuyor. Sanıklar "ırk ayrılığı gözeterek milli hisleri zayıflatmaya çalışmak" iddiası ile suçlanıyorlar.
Mahkeme heyeti, suçun devletin emniyeti ve güvenliği ile ilgili olması sebebiyle duruşmanın gizli yapılmasına karar vermiştir.
Günümüzden not:
49'lar Davası
1961 yılında Kürtçe şiir yayınladıkları gerekçesiyle 49 kişinin yargılandığı davadır. Canip Yıldırım, Yusuf Azizoğlu ve Musa Anter'in İleri Yurt gazetesinde yayımladığı "Qimil / Kımıl" isimli Kürtçe şiir sebebiyle haklarında dava açılmıştır. Onlara destek veren 50 kişi de gözaltına alındı. Gözaltına alınanlardan Mehmet Emin Batu mide kanaması geçirince geriye 49 kişi kaldı ve dava tarihe 49'lar davası olarak geçti. Daha sonra sanıklar arasına 2 kişi daha eklenmiştir, ancak dava 49'lar olarak anılmaya devam etmiştir.
14 ay tutuklu kaldılar, ancak tam yargılanacaklarken 27 Mayıs Darbesi gerçekleşti ve yargılanmalarına ancak Ocak 1961'de başlandı.İlk karar 1964 yılında çıkar ve tüm sanıklar beraat eder. Ancak savcılığın itirazı nedeniyle sanıklar yeniden "milli duyguları yok etmeye ve zayıflatmaya matuf bulunan cemiyet kurma ve bunu sevk ve idare etme ve faaliyetlerine katılma" katılma suçundan yargılanırlar.
Mahkeme 25 sanığı hakkında yeterli delil olmadığı için beraat ettirirken, sanığın idamla yargılanmasına karar verilmiştir. İdamla yargılanan sanıkların 10'u daha dava sonunda beraat ettikten sonra geri kalan sanıklar 1965 yılında TCK'nun 141 ve 142. maddelerinden 16 ay hapis, 5 ay 10 gün sürgün cezası aldılar.
Yargılanmaları toplamda 8 yıl sürmüş ve davanın savunmaları Türkiye'de Kürtlerin ilk kamusal talepleri olarak tarihe geçmiştir.
0 Yorumlar